Een week vol ontmoetingen en indrukken (2/3)

  Een aantrekkelijke markt en betere financiële structuren: 

Naast een betere dienst bevolking willen we in het kader van de stedenband met Toucountouna ook werk maken van een aantrekkelijkere markt en betere financiële structuren. Als je weet dat veertig procent van de eigen inkomsten van de gemeente Toucountouna wordt gerecupereerd via de markt, dan is het geen onlogische keuze om daar op in te zetten.

Merelbeke en Toucountouna hebben afgelopen jaar het geluk gehad om samen met 3 andere partnerschappen uit Benin en Vlaanderen - Roeselare-Dogbo, Zoersel-Bohicon en Hoogstraten-Za-kpota - een dossier in te dienen voor het programma voor ontwikkelingssamenwerking van de federale overheid. Dat dossier, met een looptijd van 2017 tot 2021, is tot stand gekomen dankzij de ondersteuning van de Vlaamse Vereniging voor Steden en Gemeenten en focust dus op “een versterking van de lokale economie via de markt”. Heel binnenkort zullen we weten of ons dossier is goedgekeurd, maar we kunnen uiteraard niet wachten met de voorbereidingen want 1 januari 2017 is dichtbij. 

In Toucountouna, waar de markt om de vijf dagen plaatsvindt, willen we inzetten op drie niveaus. 

Het eerste is de organisatie van de markt. De markt krijgt duizenden bezoekers over de vloer, maar is voorlopig nog een ‘georganiseerde chaos’. Dat komt de controle, hygiëne en de veiligheid niet ten goede. Daarom is beslist om samen met het comité van verkopers een marktplan uit te werken. Dat omvat zowel de plaatsing van de verschillende stalletjes als een plan voor hygiëne en aanduidingen.

De tweede pijler van het dossier is de recuperatie van standgelden. Nu dweilen een vijftal controleurs elke week de markt af om de standhouders te controleren. De controle gebeurt nog te vrijblijvend en veel inkomsten voor de gemeente gaan verloren. In de toekomst zullen we een eenvoudig digitaal systeem uitwerken dat gelinkt is aan het marktplan en waarbij standhouders op voorhand moeten betalen. De controleurs zullen enkel nog de tickets moeten controleren. 

De derde pijler is de uitwerking van een centrum voor transformatie of verwerking van producten op de markt. Nog te vaak komen mensen uit naburige dorpen of uit de buurlanden – Togo, Burkina Fasa en zelfs Mali – grote hoeveelheden producten opkopen die ze dan verwerken en duurder kunnen verkopen. Het gaat hier bijvoorbeeld om maïs, maniok, fonio, Karité-noten, mango’s, arachide-noten, enz.
Het ontbreekt de mensen in Toucountouna aan middelen en kennis om producten te verwerken en verpakken. De uitbouw van een centrum voor verwerking van producten waar zowel kennis als de machinerie voor handen zijn, kan voor de producenten –  75 procent van de inwoners van Toucountouna is producent – een enorme toegevoegde waarde creëren.

Stap voor stap wil de gemeente Toucountouna op elk van deze drie pijlers inzetten, zodat de markt aantrekkelijker wordt. Zowel de inwoners als de consumenten, producenten en de gemeente zullen daarbij winnen.

Om alles grondig voor te bereiden zijn deze week verschillende verkennende bezoeken en vergaderingen belegd. Zo brachten we een bezoek aan ‘Sourou Bayeye’. Dat project is het resultaat van een samenwerking tussen de Duitse (GIZ) en de Belgische (BTC) ontwikkelingssamenwerking.
Het focust op de verwerking van rijst. In een eerste fase worden afspraken gemaakt met de producenten. Alle rijst in de omgeving wordt opgekocht aan een afgesproken prijs. Die enorme aankoop laat toe om het hele jaar door te verwerken. 15 vrouwengroepen, in totaal 230 vrouwen, werken elk om op hun beurt om de rijst te verwerken (wassen, branden, drogen, enz.). De prijs voor het verwerken ligt ook op voorhand vast. De vrouwen weten bij het begin heel goed wat ze zullen verdienen en dat is meer dan wanneer ze zelf met hun kleine hoeveelheid rijst naar de markt zouden gaan. Uiteindelijk wordt het afval van de rijst nog eens gebruikt om vissen, groenten, kalkoenen en champignons te kweken. Een mooie cirkel.
Naast dat bezoek waren er ook nog overlegmomenten met ADG (Aide de développement Gembloux), Protos, Île de Paix, Afrik Agricultere ONG, enz. Die contacten moeten Toucountouna toelaten om in een eerste onderzoekende fase een duidelijke keuze te maken rond welk product of producten het centrum zal worden opgebouwd. Wordt vervolgd … 

Rijst verwerkende machine met 3 leden van één van de vele vrouwengroepen die instaan voor de verwerking.

Champignons worden gekweekt op de resten van rijstafval en worden verkocht aan hotels en restaurants.