Welkom in Benin!

Op vrijdag 2 december ben ik in Gent vertrokken om uiteindelijk op zondagavond aan te komen in Toucountouna, Benin. De bedoeling van dit werkbezoek is enerzijds het werk te evalueren dat dit jaar geleverd is en anderzijds te kijken naar de taken die ons de komende jaren nog te wachten staan in het kader van deze boeiende samenwerking.

Na 10 uur vliegen en een korte tussenstop in Abijan (Ivoorkust) kom ik uiteindelijk aan in Cotonou. Het verschil in temperatuur is enorm. Wanneer de deuren van het vliegtuig open gaan, voelt het alsof iemand een gigantische haardroger op je richt.  
Cotonou is een bruisende stad met meer dan 1 miljoen inwoners. Zoals altijd wacht Ossine Robert me op. Hij is mijn collega van onze partnergemeente Toucountouna en is verantwoordelijk voor planning en ontwikkeling. Om het bezoek alvast goed in te zetten, gaan we eten bij maman Benin. Ik begin braaf met rijst en fromage Peul (gebakken runderkaas) met gombo saus. Ik spoel alles uiteraard door met een Béninoise, de lokale pils. Kwestie van mijn maag alvast te laten wennen aan het dieet van de komende dagen …  

De volgende ochtend vertrekken we om 6.30 uur naar l’Étoile Rouge, waar we de bus nemen richting Natitingou. Dit groot rondpunt vertelt veel over het communistische verleden van Benin. Meer daarover kan je lezen via deze link:
  http://www.fragmentsdumonde.org/2001/groupes2001/Benin003/osmose/LGA/PLACE/etoile.htm

Het kruispunt is niet alleen het vertrekpunt naar uithoeken overal in het land, maar ook het verzamelpunt voor iedereen die wil sporten. Het is een bizar spektakel om honderden mensen te zien fitnessen of lopen in het midden van een enorm rondpunt met honderden toeterende brommers en bussen eromheen.

Tijdens de rit van tien uur naar het noorden kunnen we uitgebreid praten over de vooruitgang van het partnerschap, de politiek en de familie. Zo kom ik onder meer te weten dat de subsidies die de gemeente van de overheid krijgt met meer dan de helft gedaald zijn sinds de komst van de nieuwe president, Patrice Tallon. De gemeenten, die pas sinds 2002 taken toebedeeld krijgen maar telkens moeten vechten voor middelen, zitten met de handen in het haar. De ANCB (Association Nationale des Communes Beninois), die de 77 steden en gemeenten in Benin vertegenwoordigt, probeert verhaal te krijgen bij de overheid. Laat ons hopen dat er nog iets kan veranderen.

Wanneer we aankomen, worden we ontvangen door Daniël en Romain,  de chef van de commissie voor ontwikkelingsprojecten en de chef d’arrondissement van Kouarfa. Dat is een van de drie arrondissementen van Toucountouna. Ze vinden het maar frisjes vandaag. Het is namelijk de koudste periode van het jaar. De temperatuur durft ‘s avonds wel eens te zakken onder de 20 °C. 

Zondag is rustdag. Ik ga op bezoek bij Robert en zijn drie kinderen. Landri, de kleinste van 4 jaar, had een vliegtuig zien overvliegen en wist zo de aankomst van papa en Michel – want zo noemen ze me hier – te voorspellen. Later die dag gaan we eten met de burgemeester en kom ik meer te weten over de projecten rond zonne-energie die hij de komende jaren hoopt te realiseren. Toucountouna is namelijk zo groot als een derde van de provincie Oost Vlaanderen en telt 19 deelgemeentes, de ene al groter en meer afgelegen dan de andere. De meest afgelegen deelgemeente ligt op 46 kilometer van het centrum. Elektriciteitskabels trekken naar al die dorpen is stukken duurder dan zonnepanelen installeren. Dat is logisch. Ik vraag me wel af of de inwoners bereid zullen zijn om te betalen voor hun energie als ze die gewoonte nog niet hebben. Hopelijk zien ze de voordelen van de gewaagde investering vlug in. 

Maandag is de eerste werkdag met de collega’s van het bestuur van Toucountouna. Het aantal ambtenaren is de laatste jaren sterk toegenomen. In 2012 waren er 23 ambtenaren (op 43.000 inwoners). Nu staat de teller al op 38. Ik krijg eerst een uitgebreide rondleiding bij de dienst ‘état civil – burgerlijke stand’. Bij het begin van onze samenwerking in 2014 hebben we samen besloten om in de eerste plaats in te zetten op een sterke dienst bevolking. Het uiteindelijke doel is ervoor te zorgen dat elke inwoner tegen 2021 een geboorteakte heeft. Op dit moment heeft naar schatting een vierde van de bevolking of zo’n 10.000 inwoners van Toucountouna nog geen geboorteakte. De investeringen die beide gemeentes de afgelopen jaren gedaan hebben, leveren nu de eerste resultaten op. Er is vooral ingezet op het verbeteren van de archieven en op digitalisering. Alle bestaande aktes zijn ondertussen gedigitaliseerd en inwoners kunnen geboorteaktes al enkele minuten na de aanvraag ontvangen. Dat is minstens twee dagen sneller dan vroeger. 

De fierheid van de medewerkers en de tevredenheid van de inwoners, die betere diensten ontvangen, is een mooie eerste stap in de goede richting. Er blijven natuurlijk wel nog veel uitdagingen over die we de komende jaren willen aanpakken. Zo blijkt tijdens het overleg later op de dag dat er ook geïnvesteerd moet worden in de drie departementale bureaus. Zo kunnen burgers ook daar profiteren van de verbeterde dienstverlening. Betere structuren, continue opleiding en gemotiveerde ambtenaren zullen noodzakelijk zijn om de komende jaren vooruitgang te boeken op dat vlak. We hebben al die bedenkingen met de hulp van een Beninse professor in de sociologie verder uitgewerkt in een vijfjarenplan. Morgen stellen we het plan voor aan de diensten en het bestuur. Iedereen krijgt de kans om zijn of haar opmerkingen door te geven, zodat zoveel mogelijk mensen achter het uiteindelijke plan staan.

Tot een volgend verslag!

Michiel